Pałac

Pałac Ursynowski: Serce Kampusu SGGW im. hrabiego Edwarda Raczyńskiego

W samym sercu kampusu Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego znajduje się prawdziwa perła XIX-wiecznej architektury – neorenesansowy Pałac Ursynowski. Od 1989 roku jest on siedzibą rektoratu tej najstarszej uczelni rolniczej w Polsce, łącząc w sobie rustykalne korzenie z dostojnością miejsca dedykowanego edukacji.

Historia Sięgająca XVIII Wieku

Historia pałacu rozpoczyna się w 1775 roku, gdy z dobrów wilanowskich wydzielono część ziemi dla pułkownika wojsk koronnych, szambelana królewskiego, Józefa de Maisonneuve. Na tej ziemi powstał skromny dworek z ogrodem, nazwany Rozkoszą. Kolejni właściciele, Stanisław i Aleksandra Potoccy, w 1785 roku przekształcili rezydencję w stylu klasycystycznym, przy wsparciu architekta Chrystiana Piotra Aignera.

Epoka Niemcewicza i Narodziny Ursynowa

W 1822 roku posesję nabył Julian Ursyn Niemcewicz, wybitny poeta, pisarz i polityk. To właśnie od jego rodowego przydomka posiadłość zyskała nazwę Ursynów. Niemcewicz otoczył rezydencję troską, modernizując park, sadząc nowe gatunki roślin i tworząc przytulne miejsce wypoczynku. Choć musiał opuścić Polskę w związku z powstaniem listopadowym, jego ślad pozostał w postaci marmurowej tablicy z łacińskim napisem, który w polskim tłumaczeniu brzmi: „Oby moja siedziba, ten ursynowski domek, schronienie starca znużonego wojowaniem i tułaczką po wszystkich morzach, zachowała się pamięci przyszłych pokoleń”.

Neorenesansowa Przemiana

Najbardziej znaczące przekształcenia miały miejsce w latach 1850-tych, gdy właścicielką Ursynowa została Eliza z Branickich Krasińska. Zleciła ona budowę nowego pałacu, zaprojektowanego przez Zygmunta Rozpendowskiego, ucznia Henryka Marconiego. Powstała symetryczna, piętrowa rezydencja w stylu neorenesansowym, doskonale wkomponowana w naturalne ukształtowanie terenu. Elewację frontową zdobią rzeźby Juliusa Faustyna Cenglera: herb Krasińskich – Ślepowron, cztery pory roku, boginie Fortuna i Ceres oraz popiersia polskich hetmanów. Stronę ogrodową wyróżniają popiersia legendarnych królowych Polski oraz taras wsparty na metalowej pergoli, z widokiem na malownicze tarasy i zbiorniki wodne.

Pałac jako Centrum Edukacji

W 1907 roku Adam Krasiński, wnuk Zygmunta, przekazał posiadłość na cele oświatowe. Od tego momentu pałac zaczął służyć społeczeństwu, stając się siedzibą szkół ogrodniczych, a po II wojnie światowej Centralnej Szkoły Państwowych Ośrodków Maszynowych. W 1956 roku cały kompleks został przekazany Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.

Dziedzictwo i Współczesność

Dziś Pałac Ursynowski pozostaje symbolem świetności ziemiaństwa i kultury dawnej Polski. Jego majestatyczna sylwetka, otoczona malowniczym parkiem, przypomina o wielkich nazwiskach, które przewinęły się przez te mury, i o wartości, jaką niesie dziedzictwo kulturowe. Jest nie tylko wizytówką SGGW, ale i miejscem, które łączy przeszłość z przyszłością.