Zaproszenie na Kulturalny Czwartek

Mamy wielką przyjemność zaprosić Państwa na kolejne wydarzenie z cyklu Kulturalny Czwartek, które odbędzie się w dniu 2 marca bieżącego roku w Sali Konferencyjnej w budynku Biblioteki Głównej SGGW, wejście C, I piętro. Spotkanie rozpocznie się o godz. 16:00, choć zawsze miło gościć wszystkich Państwa przybywających przed czasem. Rozmowy i spotkania podczas których można przywitać się i zamienić kilka słów stanowią jakże miłe momenty zapadające w pamięć i historię Muzeum, które kilka lat temu zaczęto tworzyć od podstaw. To trudne, częstokroć żmudne, a nade wszystko czasochłonne zadanie wymagające wiele wysiłku, starań, pracy, zaangażowania, pasji, cierpliwości, częstego zachęcania innych, aby chcieli współtworzyć to miejsce. Przyczyniać się do jego rozwoju, budować atmosferę ciepłą, serdeczną i przyjazną każdemu, kto tylko zechce przekraczać jego progi.

Ta przestrzeń przeznaczona jest dla wszystkich, którzy chcą poznawać historię Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, jej materialne świadectwa przeszłości powiązane z ponad dwustuletnim dziedzictwem Uczelni uznawanej przez wzgląd na swego protoplastę – Instytut Agronomiczny w Marymoncie za tradycyjnie przyrodniczą o najodleglejszej metryce na ziemiach polskich.

Dlatego gościem specjalnym czwartkowego wydarzenia będzie wieloletnia Kustosz Muzeum SGGW, Pani Karolina Grobelska, od początku powołana na swój urząd do tego, aby tworzyć to miejsce, wznosić jego „fundamenty” od podstaw i pod przyszłe działania muzealników. Wszak z zamierzenia i intencji założycieli Muzeum SGGW leży ta szlachetna inicjatywa, aby dobrodziejstwa przeszłości związane z najstarszą Uczelnią przyrodniczą w Polsce przetrwały długie lata, może nawet wieki, opowiadając kolejnym pokoleniom o tym jak tworzyła się historia szkolnictwa wyższego, które bezustannie pozwala poszerzać granice poznania o naturze, otaczającym świecie, całej biosferze, formach przyrody nieożywionej i złożonych ekosystemach, także miejscu i roli człowieka, który od tysiącleci wyznacza swoje warunki do egzystencji i zgodnie z nimi przekształca planetę.

Od oficjalnego otwarcia Muzeum SGGW w 2008 roku upłynęło kilka lat. I choć wydawać by się mogło, że to całkiem sporo, to w przypadku uruchomienia i położenia podwalin organizacyjnych pod instytucjonalną działalność, możemy uznać, że to bardzo krótki odstęp czasowy. A jeśli za kolejny punkt odniesienia przyjmiemy długoletnie istnienie muzeów w Polsce, to przed naszymi oczami nakreśli się obraz krótkiego odcinka na chronologicznej osi dziejów, który jest znikomy w porównaniu do setletnich kolekcji zasilających różne zbiory na terenie Rzeczpospolitej. A jednak! A jednak w tym okresie udało się oficjalnie zainaugurować działalność Muzeum SGGW, zorganizować pierwszą stałą ekspozycję pt. „Z Marymontu na Ursynów” przybliżającą historię Uczelni od założonego w 1816 roku Instytutu Agronomicznego w Marymoncie, pozyskać i zgromadzić obiekty będące muzealiami, częściowo je opracować, założyć rejestr zbiorów pomocniczych, zebrać sporo pozycji w księgozbiorze podręcznym. Ale to nie wszystko! Bo przecież działalność Muzeum opiera się w znacznej mierze na szerzeniu wiedzy i świadomości wśród odwiedzających nasze progi gości, w tym osób z zewnątrz, studentów, uczniów szkół średnich i podstawowych, absolwentów i wszystkich związanych sentymentalnie i emocjonalnie ze Szkołą.

Odbywa się to poprzez oprowadzania i lekcje muzealne, które przybliżają tożsamość wybitnych postaci, założycieli i organizatorów struktur akademickich, etapy i fazy kolejno zachodzących przemian, jakie doprowadziły Uczelnię do jej współczesnego prestiżu i statusu wśród innych wyższych szkół przyrodniczych w kraju i poza jego granicami. Fakt, że międzynarodowe grono studentów stale poszerza się, wiele poświadcza o renomie SGGW, cieszącej się niesłabnącą sympatią i popularnością w kręgu miłośników przyrody o różnym zasięgu geograficznym.

Oprócz propagowania wiedzy historycznej Muzeum SGGW stało się także miejscem wielu inicjatyw kulturalnych, zrzeszających grono akademickie w poczuciu autentycznej jedności i wspólnoty zacieśnionej związkami odległej i bliższej przeszłości, a także historii kreowanej w czasie rzeczywistym.

Wielkim przedsięwzięciem już od wielu lat jest organizacja koncertów przy partnerskim współudziale Uniwersytetu Fryderyka Chopina w Warszawie. Występy studentów i absolwentów tej znakomitej warszawskiej Uczelni wielokrotnie uświetniały czas gościom Muzeum SGGW muzyką rozbrzmiewającą na żywo w hallu z Galerią Rektorów SGGW. Przy akompaniamencie rozmaitych instrumentów, z głosami tenorów, basów i sopranów rozchodzącymi się po przestronnym i nowoczesnym wnętrzu, które rozczulały i bawiły nawet największych znawców i miłośników muzyki. Pozostawiając najmilsze wspomnienia o artystach i uczestnikach, którzy w ten sposób związywali się i związują trwale ze swoją Alma Mater i SGGW ogółem oraz Muzeum jako miejscem integracji na różnych płaszczyznach i poziomach życia akademickiego.

Łączącym przeszłość z teraźniejszością, dziedzictwo materialne z niematerialnymi pozostałościami po minionych pokoleniach oraz przodkach, spajającym dobytek będący spadkiem osiągnięć różnych dziedzin techniki i kierunków nauk przyrodniczych z wytworami dzieł sztuk plastycznych, literackich i muzyki. Przestrzeń, która zyskuje wartość jednoczącą tyleż elementów zyskuje znamiona i cechy przestrzeni „żywej”, uparcie, trwale i konsekwentnie podtrzymującej wszelkiego rodzaju tradycje, lecz także pełnej ideałów i najróżniejszych form ich odzwierciedlania poprzez różnorakie formy czynności i aktywizacji społecznych, krystalizowania się i narodzin nowych koncepcji, które zaowocują i rozwiną się w przyszłości w pełni i ku chwale Alma Mater.

Ta chwała i ten prestiż nigdy nie byłyby możliwe, gdyby nie ludzie, w zasadzie całe ich rzesze i zastępy, którzy zechcieli przyczynić się do głębokiego, pełnego i trwałego rozkwitu Uczelni. Tacy, którzy bez względu na okoliczności i panujące czasy starali się i wnosili do tego „gmachu oświecenia i nauki” tyle, ile tylko byli w stanie dać od siebie, jednocześnie oferując światu najpiękniejsze wartości w programach krzewienia wiedzy. Niektórzy poświęcali w tym całe swoje życie mając ku temu stosowne możliwości, inni zapisali się pojedynczymi czynami, acz wielkimi, odważnymi i chwalebnymi. Dziś jedynie można przywoływać te sylwetki, inspirować się i wzorować na ich życiorysach. Nie zapominając, że historia nadal pisze się na naszych oczach i są wśród nas postacie, których życie stanowi piękny dowód wyznawanych ideałów i wartości, takich jakich pracowitość, służba dla SGGW, szkolnictwa wyższego oraz kraju, w tym także szerzenie osiągnięć naukowo-badawczych w gremiach środowisk międzynarodowych. Podejmując tę kwestię nie należy zapominać o pasjach i szerokich zainteresowaniach tychże osób, które wyrażają się na różne sposoby, oddając moc i zasób możliwości, potencjału intelektualnego i twórczego. Szeregi te zasilają członkowie społeczności akademickiej, jak również absolwenci różnych wydziałów i kierunków. Ci, którzy swoje życie związali z Alma Mater trwale, a z wykonywanego zawodu uczynili swoją pasję, albo Ci, którzy opuścili mury Szkoły i zwrócili się w stronę całkiem innych obszarów doskonalenia zawodowego.

Spotkania z cyklu KULTURALNE CZWARTKI powstały w uznaniu zasług tych osób, z potrzeb i konieczności opowiedzenia o nich, o pasjonujących historiach i doświadczeniach, latach wytrwałej pracy i samodzielności w podejmowaniu różnorakich wyzwań. Goście specjalni zaproszeni do udziału w cyklicznych wydarzeniach otwierają się przed słuchaczami, przytaczają swoje wielobarwne i momentami zaskakujące światy,  w których dokonywały się ważne i przełomowe wydarzenia, kluczowe osiągnięcia o podniosłym znaczeniu, kiedy to założone cele i marzenia nabierały konkretnego i bardzo realnego kształtu spełniając się i dostarczając powodów do dumy, a przede wszystkim pożytku dla danej grupy społecznej, bądź szerokiego ogółu publicznego. To uwznioślające i budujące, kształtujące ducha i tożsamość SGGW, kiedy słucha się tych narracji obfitujących w piękne fakty, jednocześnie zyskując na świadomości, że dokonały się one całkowicie, albo częściowo pod auspicjami Uczelni lub może nawet za jakąś jej przyczyną.

Tym razem wieczór Kulturalnego Czwartku uświetni występ Kustosza Muzeum SGGW, Pani Karoliny Grobelskiej, która opowie o pasji tworzenia tego miejsca od podstaw. Od momentu powołania Jej do tego odpowiedzialnego zadania przez ówczesnego Rektora SGGW, Pana prof. dr hab. Tomasza Boreckiego, który pojmując potrzebę przechowywania pamiątek przeszłości dla obecnych i następnych pokoleń, także utrwalania bogatego dziedzictwa tej najstarszej Uczelni przyrodniczej w kraju, powziął na siebie misję założenia Muzeum na mocy decyzji prawnej.

Ponad 15 lat kierowania taką jednostką instytucjonalną to całkiem sporo a zarazem niewiele, a jednak udało się zrobić tak nieprawdopodobnie dużo w tym krótkim przedziale czasowym dla rozwoju tego przybytku kultury i sztuki, siedziby i ostoi pamięci oraz miejsca chwały przywołującego zasługi uznanych osobowości, pomostu łączącego zamierzchłą przeszłość z dalekimi wizjami o przyszłości, przestrzeni, gdzie dokonuje się kultywowanie szlachetnych cnót i zalet, wartości, które przyczyniły się do poznania świata przyrodniczego na tak szeroką skalę, jak to ma miejsce w danym momencie dziejowym.

Zasługi to doniosłe dla Kustosza Muzeum SGGW, która przez kolejne lata swoich intensywnych działań i czynności kładła podwaliny organizacyjne pod świetnie prosperującą obecnie jednostkę kulturalną. Wsparcia udzielał Jej w tym organ opiniotwórczy i doradczy, jaki stanowi Rada ds. Muzeum zrzeszająca grono profesorów, pracowników i czynnych działaczy akademickich, działających pod przewodnictwem Pana prof. dr hab. Tomasza Boreckiego.

Zebranie dość pokaźnej liczby obiektów zasilających zbiory, aktywizowanie społeczności w różnych formach spotkań i cyklicznych wydarzeń, zaszczepianie w umysłowości pracowników, absolwentów, studentów oraz osób spoza Uczelni niepodważalnego faktu, że Muzeum jest, istnieje, prosperuje w swych zasadniczych podstawach, i że stale dokonują się w nim przemiany przyśpieszające jego ewolucję, stało się zasługą Pani Karoliny Grobelskiej oraz wspomagających ją w tym współpracowników.

Talent organizacyjny, przewidywalność i przenikliwość w ocenie faktów, poprzednie doświadczenia zawodowe, odbyte staże zagraniczne, a także pozyskane wykształcenie historyka sztuki na Uniwersytecie w Toruniu, niewątpliwie ułatwiły pokierowanie i stworzenie tego miejsca na wzór i podobieństwo innych tego typu instytucji kulturalnych, które dostarczają poszczególnym cywilizacjom, nacjom, społeczeństwom i pojedynczym jednostkom wielu radości i satysfakcji z czerpania tego co najcenniejsze z bogactw materialnych i duchowych pozostawionych w spadku przez reprezentantów minionych pokoleń, i to zarówno od strony ideowej, estetyczno-artystycznej, historycznej, jak i upamiętniającej. Powodując pielęgnowanie tożsamości osobistej i mocno zakorzenionych zależności społecznych spowodowanych uwarunkowaniami pokoleniowymi, związanymi z pochodzeniem oraz genezą rodów, wspólną pamięcią historyczną i obszarem zamieszkania oraz tymi wszystkimi czynnikami, które mają wartość uniwersalną i jednoczącą.

Z pewnością każdy kto pamięta skromne początki nowopowstającego Muzeum wspomina je w czułym rozrzewnieniem i sentymentem. Budowanie czegoś od fundamentów zawsze rodzi mnóstwo pytań i niepewności, czy obrane metody i założone plany osiągną swą pełnię, zrealizują się i czy zapewnią spodziewane efekty, a nade wszystko korzyści duchowe, intelektualne i emocjonalne wszystkim tym, którzy zapragną włączyć się w tą szlachetną misję wznoszenia „świątyni ludzkiej pamięci”. Sięgając wstecz do 2008 roku, a nawet jeszcze wcześniej kiedy to członkowie Stowarzyszenia Wychowanków SGGW sygnalizowali i postulowali potrzebę utworzenia ośrodka będącego sercem kulturalnym Uczelni, można być pewnym, że wszystko co zostało do tej pory zaplanowane ziściło się, tworząc dogodne warunki do realizacji dalszych, jeszcze bardziej śmiałych zamierzeń i poszerzania oferty kulturalnych atrakcji dla wszystkich odwiedzających gości Muzeum SGGW.

Dotychczasowe osiągnięcia zainicjowane i nadzorowane przez Kustosza Muzeum SGGW wiążą się z pozyskiwaniem i gromadzeniem do zbiorów obiektów, ich ochroną, przechowywaniem, opracowaniem i konserwacją. Zebrane jak dotąd muzealia klasyfikowane są do działów z dokumentami, medalami, fotografiami, nagraniami, pamiątkami, księgozbiorem, obiektami nauki i techniki oraz przedmiotami artystycznymi. Część z nich odznacza się szczególną wartością, wręcz bezcenną, tak jak zbiór XIX-wiecznych dokumentów po prof. Sewerynie Zdzitowieckim, jednym z dyrektorów Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa w Marymoncie. Wielkim sukcesem było także otrzymanie nad wyraz dobrze zachowanego archiwum fotograficznego z pogranicza XIX i XX stulecia, należącego do rodziny Konrada Millaka, pułkownika Wojska Polskiego i lekarza weterynarii, także wykładowcy akademickiego, najpierw na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie w SGGW po przeniesieniu wydziału z jednej uczelni do drugiej w 1952 roku. Tych przykładów rzadkich eksponatów w zbiorach jest o wiele więcej, lecz nie sposób wymienić ich tu wszystkich. Inwentarz muzealny skupia cymelia, spuścizny po wybitnych profesorach, bardzo obszerny zespół fotografii liczący obecnie ok. 3000 sztuk, mapy, aparaturę badawczą.

Kolejnym ważnym kierunkiem działań jest szerzenie wiedzy o historii SGGW i Muzeum podczas lekcji muzealnych i oprowadzania po ekspozycjach, w tym także po Galerii z wizerunkami Rektorów SGGW.

Jednym z ważniejszych dla Muzeum wydarzeń było przystąpienie do Stowarzyszenia Muzeów Uczelnianych, zrzeszającego muzea i kolekcje akademickie na terenie całej Polski. Muzeum SGGW było jednym z pierwszych, które przyczyniły się do utworzenia tej struktury i towarzyszyły od początku we wspólnych spotkaniach na terenie Warszawy, kiedy to ustalono kluczowe założenia pod statutową działalność. W jej ramach ochronie podlegają nie tylko zbiory muzealne, lecz także samodzielne kolekcje. To także promowanie dziedzictwa akademickiego na szerszą skalę, wspieranie się na różnych etapach istnienia i działalności, udzielanie wsparcia merytorycznego, popieranie inicjatyw naukowo-badawczych, organizacja konferencji o zasięgu ogólnopolskim, a w ostatnim czasie także z udziałem zagranicznych gości. Można więc uznać, że obecność w Stowarzyszeniu Muzeów Uczelnianych otworzyło kolejny równie ciekawy, a nade wszystko bardzo ważny etap w historii naszego Muzeum.

Jednym z największych atutów w zakresie funkcjonowania stanowią obecnie wspomniane tu już wcześniej cykliczne wydarzenia. Oprócz wymienionych koncertów i Kulturalnych Czwartków, ich istotę zasilają także wystawy czasowe. Bardzo różnorodne pod względem formalnym i tematycznym, będące dziełem osiągnięć ludzkich w różnych dziedzinach, czy to malarskiej, fotograficznej, czy projektowej. W zakresie rzemiosła artystycznego, czy jako typowa forma upamiętnienia konkretnych wydarzeń historycznych, jubileuszy oraz podniosłych rocznic. Jak dotąd w przytulnych wnętrzach Muzeum prezentowane były obrazy, zegary, pisanki, dokumenty, fotografie, plansze skonstruowane na bazie materiałów archiwalnych. Wskazujące na mnogość ludzkich zainteresowań, talentów i kreacjonizmu twórczego, który pozwala osiągać wyżyny doskonałości, dając wyraz pasjom i skłonnościom artystycznym, konieczności powoływania do istnienia własnych form i struktur przestrzennych.

W ofercie kulturalnej Muzeum ważne miejsce zajmuje organizacja obchodów Święta Niepodległości, od wielu lat cieszącego się niesłabnącą sympatią i estymą w gronie akademickim. Dlaczego? Bo to przywoływanie bardzo mocnych związków Szkoły w dziejami narodu polskiego. Należy podkreślić, że wydarzenia w SGGW i te dotyczące poprzedzającego ją Instytutu, zawsze łączyły się ściśle z historią powszechną. W końcu nie bez powodu utworzenie i upaństwowienie Uczelni splotło się w czasie z odzyskaniem niepodległości w 1918-19 roku. Okoliczności zewnętrzne zaistniałe i spowodowane tym co rozgrywało się na ziemiach Polski i Europy, w mniejszym lub większym stopniu wywierały wpływ, a w najgorszych przypadkach odciskały swe piętno np. w postaci ofiar z ludzkich istnień, co się tyczy zwłaszcza okresu wojennego.

Na tym tle w pełni rozlicznych zasług prezentują się sylwetki Rektorów SGGW, którzy bez względu na wydarzenia towarzyszące tym okolicznościom, starali się jak najlepiej kierować Uczelnią, powierzonym im mieniem, a także zasobami ludzkimi. Jedni brali czynny udział w walkach i konspiracji, inni postawą wzorowego obywatela i naukowca przyczynili się do wzmocnienia Alma Mater. Dlatego każde spotkanie niepodległościowe dedykowane jest sylwetce któregoś z rektorów SGGW, a po zakończonym sympozjum radość wynikającą ze świętowania kolejnej rocznicy odzyskania suwerenności po 123 latach niewoli, roznosi się donośnym brzmieniem w pieśniach patriotycznych uczestników. Dumą napawa też fakt, że wspólne śpiewanie odbywa się z towarzyszeniem Ludowego Zespołu Artystycznego „PROMNI”, będącego niekwestionowaną chlubą Uczelni.

Za pomysł i realizację tych corocznych wydarzeń odpowiada Kustosz Muzeum SGGW wespół ze Stowarzyszeniem Wychowanków SGGW, organizacyjnie odpowiedzialnym za drugą część uroczystości. Programowo obejmuje ona przejście do Auli Kryształowej na Apel Poległych upamiętniający wszystkich członków społeczności akademickiej, poległych i pomordowanych w wojnach i walkach o niepodległość. Jest złożenie kwiatów oraz hołdu, uczczenie wszystkich ofiar, którzy swoją postawą, odwagą, bohaterskimi czynami i niezłomnym hartem ducha zasłużyli na największą cześć oraz pamięć.

Aby ta pamięć o cenionych postaciach jak najdłużej przetrwała w umysłowości ludzkiej, w Muzeum SGGW stosuje się różne formy jej utrwalania i podtrzymywania. W latach 2007-2008 z inicjatywy Pani Kustosz nagrano kilka wywiadów z uznanymi osobowościami o bogatym dorobku naukowym, społecznym i dydaktycznym. Do projektu zaangażowano pracownika z Telewizji Polskiej S.A., a sesje nagraniowe odbyły się m.in. z udziałem prof. Stanisława Bergera, prof. Jana Dominika, mgr Jerzego Skrabka, a także dr Jaremy Rybickiego. Dużym osiągnięciem było nagranie wypowiedzi rektorów SGGW:

• Marii Joanny Radomskiej, rektor SGGW w latach 1981-1987
• Henryka Jasiorowskiego, rektora SGGW w latach 1975-1981
• Jana Góreckiego, rektora SGGW w latach 1990-1996

Do tych osiągnięć warto i należy także wliczyć szeroko zakrojoną współpracę międzyinstytucjonalną, jaką Muzeum SGGW już od wielu lat podejmuje, rozwija i prowadzi w ramach różnych realizacji. Czy to w zakresie wypożyczania muzealiów i innych materiałów ekspozycyjnych, udostępniania i korzystania z materiałów, współdziałania przy wystawach, uczestnictwa w szkoleniach i konferencjach. Ta kooperatywa przebiega w różnych kierunkach i na różnych płaszczyznach, przybierając zróżnicowany charakter, lecz za każdym razem owocuje w jakieś pozytywne efekty i zdarzenia. Dotychczasowymi partnerami były m.in.: Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Historii Wojska Polskiego, Muzeum Polskiego Ruchu Ludowego, Muzeum im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu, Archiwum Akt Nowych w Warszawie, a także Gmina Lipnik w świętokrzyskim. Oczywiście nie można w tym zestawieniu pominąć innych jednostek Uczelni lub dydaktyków, którzy chętnie angażują się w formy aktywności podejmowanych przy udziale i za przyczyną Muzeum. Żeby tu tylko przywołać Katedrę Architektury Krajobrazu przy okazji organizacji wystaw „mgr-ak-2022”, wydziały, które mają do zaoferowania jakiś interesujący koncept w zamian za otwarcie tych możliwości dla zwiedzających, jak np. Wydział Leśny i Instytut Nauk Leśnych SGGW. Nie można też zaniechać należytego przypomnienia, że konserwacje wszystkich obiektów z drewna mają swoje bezpieczne miejsce i schronienie w pracowniach Instytutu Nauk Drzewnych i Meblarstwa SGGW.

A zatem podsumowując te 15 lat funkcjonowania Muzeum SGGW pod kuratelą Pani Kustosz, można uznać z pełnym przekonaniem, że udało się zrobić bardzo wiele dla Muzeum, dla jego Sympatyków, a także dla Szkoły – Opiekunki Przyrody i Patronki Naukowców, Strażniczki Przeszłości i Piastunki Pamięci przechowywanej dla następnych pokoleń, która łącząc się z tym co było, podąża ku nowoczesności.

Wszystkich jeszcze raz bardzo serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w spotkaniu, podczas którego Pani Karolina Grobelska przybliży arkana swojej pracy, opowie o rozpoczęciu życiowej pasji i przygody z Uczelnią, o poczuciu misji i zawodowego spełnienia, a przy tym zaznajomi słuchaczy o staraniach, które powzięto już kilka lat temu, abyśmy mogli się cieszyć takim Muzeum, jakim jest dziś obecnie. Być może przybliży plany na przyszłość.

Serdeczności i do zobaczenia!