Prof. Leszek Żukowski Doktorem Honoris Causa SGGW

Opublikowanie wybranych kadrów, uzupełniających treść niniejszego tekstu ma przypominać o wielkiej odpowiedzialności obywatelskiej, jaka spoczywała na naszej młodzieży w okresie powojennym, a także o ich czynach, które znacznie wykraczały poza obowiązki studenckie związane jedynie z nauką. A tej nie brakowało. Zniszczona Rzeczpospolita potrzebowała wykształconych i wysoko wyspecjalizowanych fachowców, którzy swoimi staraniami, potencjałem, wiedzą oraz pracą, mieli przyczyniać się do odbudowy gospodarczej państwa.
W rolnictwie – jednej z podstawowych gałęzi życia gospodarczego kraju, potrzebowano ludzi mądrych i światłych, lecz nie stroniących także od wysiłku, którzy zasililiby kadry w instytucjach, majątkach i gospodarstwach. Stąd nadzieje pokładane w młodzieży kształcącej się na uczelniach przyrodniczych były wielkie, a młodzież w pełni o tym przekonana.

Władze Uczelni w powojennej rzeczywistości musiały zadbać o zapewnienie odpowiednich warunków do intelektualnego wzrostu, tak pracownikom naukowym i dydaktycznym, jak i studentom wstępującym w szeregi SGGW.
Ciężar zmierzenia się ze skutkami ogromnych zniszczeń spoczął na barkach rektora w latach 1945-1947, prof. Franciszka Staffa. Postaci, którą percepcją skojarzeń można przyrównać do mitologicznego Atlasa dźwigającego kulę ziemską. Tak i naszemu rektorowi przyszło dźwignąć tę Uczelnię w bardzo kryzysowym okresie jej istnienia i sprawić, że będzie mogła ona wzrastać dla następnych pokoleń.
W swoim pierwszym przemówieniu do społeczności akademickiej, pamiętnego dnia 15 maja 1945 roku, rektor Staff zawarł wiele gorzkich, smutnych i przejmujących słów, które wskazywały na bieżące położenie Polaków oraz straty poniesione wskutek wieloletniego konfliktu o zasięgu ogólnoświatowym i międzynarodowym. Straty duchowe i emocjonalne. Straty w ludności cywilnej oraz wojskowej. Straty w mieniu ruchomym i trwałym. Szkody w obszarach dziedzictwa materialnego i niematerialnego należącego do ludzkości.

Oto krótki cytat z przemówienia, w którym została zawarta ta cała gorycz i ten żal wypływające z niesprawiedliwości dziejowych: „Dziś odarci z tych widomych oznak, symbolów naszej władzy i rządu dusz, które nad Wami obejmujemy, występujemy tu wśród innej symboliki, nie mniej wymownej dla tego, kto ma oczy do widzenia. Zamiast togi, purpury, gronostajów, beretów, łańcuchów i bereł, które nam skradli „mieczowi złodzieje” i rycerze przemysłu wojennego – zasiadamy tu, quantum mutati ab illo, wynędzniali, bladzi, w wytartych, wyświechtanych, łatanych marynarkach, które nas zdobią inną wymową faktów. Nie jeden z nas przeszedłszy gehennę wojny wyniósł swego ducha, jak Gandhi okręcony prześcieradłem lub spędził grozę wojny, jak Diogenes w beczce. Nie nas hańbi nasz los ograbionych, a wszak wojna nie bogaci”.

Fragment ten zaprezentowany jest na wystawie Muzeum obok togi rektora Staffa, uszytej przed inauguracją w 1945 roku z koca wojskowego podarowanego w ramach amerykańskiej pomocy UNRRA i zafarbowanej na kolor purpurowy podkreślający dostojeństwo urzędu rektorskiego. Obiekt ten jest szczególny pod wieloma względami. Pokazuje ogrom strat, jakie poniosła Uczelnia w latach wojny, włącznie z togą rektorską i insygniami władzy akademickiej. W porównaniu do klasycznej togi z aksamitnego materiału z obszyciami gronostajowymi, ta prezentowała się nad wyraz skromnie. Lecz to właśnie na tym polega jej nadzwyczajność, unikalność, symbolika. Ten ubiór tak skromny i prosty stał się doskonałym znakiem swoich czasów. 
Jako niemy „świadek„ historii związanej z przywracaniem życia akademickiego w murach Szkoły po wielu latach ukrywania związanego z tajnym nauczaniem. Jednakowoż zaświadczający, że nawet pomimo trudnych okoliczności, braków i niedostatku, błyskotliwe umysły zawsze będą dążyć do pozyskiwania wiedzy, a mentorzy i autorytety do jej przekazywania. Przykład ten dał też dowód, że ludność w powojennej Polsce była w stanie sobie poradzić i poradziła w najtrudniejszych momentach przy pomocy dostępnych środków. Wzniosłość ideałów była  drogowskazem oraz siłą napędową, i to ona prowadziła przez meandry epoki stalinowskiej.